घरजग्गा कारोबार सुस्त, राजस्व संकलन घट्यो – बजारमा लगानी जोखिम कायमै
काठमाडौँ – घरजग्गामा रहेको शिथिलता अझै कायम रहँदा कारोबार सुस्त छ र यसले राजस्व संकलनमा असर पारेको छ।
भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागको तथ्यांक अनुसार, गत कात्तिकमा देशभरका मालपोत कार्यालयले कुल २ अर्ब ७४ करोड ५१ लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेका छन्, जुन गत महिना असोजको २ अर्ब ७५ करोड ८५ लाखभन्दा थोरै मात्र हो।
घरजग्गा कारोबारमा आएको सुस्तीको प्रमुख कारण आर्थिक मन्दी, उच्च बैंक ब्याजदर, र सम्भावित जोखिमप्रति जागरुकता रहेको विभागले बताएको छ। सरकारले जग्गाको वर्गीकरण र भू–उपयोग सुधार गर्दा पनि बजारमा उल्लेखनीय सुधार देखिएको छैन।
नयाँ भू–उपयोग नियमावलीले आवासीय वा व्यावसायिक क्षेत्रका जग्गालाई न्यूनतम १३० वर्ग मिटरभन्दा कममा कित्ताकाट गर्न नपाइने प्रावधान ल्याएको छ। यसले भूखंडीकरण व्यवस्थित बनाउने लक्ष्य राखेको भए पनि, व्यवसायिक दृष्टिले कारोबारमा सहजता पुर्याउन अझै चुनौती रहेको विशेषज्ञहरूको सुझाव छ।
त्यस्तै, भूमि बैंक स्थापना र स्थानीय तहसँग समन्वयका प्रावधानले जग्गा व्यवस्थापनमा दीर्घकालीन सुधार ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ। तर, हालको शिथिलता र कारोबारको सुस्त गतिले बैंक, रियल स्टेट र लगानीकर्ताहरूलाई सतर्क बनाएको छ।
विशेषज्ञहरूको अनुसार, बजारमा गतिविधि बढाउनको लागि नियमावली कार्यान्वयनसँगै लगानी प्रोत्साहन र वित्तीय पहुँचमा सुधार आवश्यक छ।
