कैलालीका स्थानीय तहमा बेरुजुको चाङ

धनगढी । सुदूरपश्चिमका स्थानीय तहहरूमा बेरुजुको आकार निरन्तर बढिरहेको छ । महालेखा परीक्षकको कार्यालयले सार्वजनिक गरेको २०८२ सालको प्रतिवेदन अनुसार कैलाली जिल्लाका पालिकाहरूमा बेरुजुको आकार घट्नुको साटो बर्सेनि बढ्दै गएको छ । 

कैलालीको गोदावरी नगरपालिका वित्तीय अनुशासन कायम गर्नमा सबैभन्दा कमजोर देखिएको छ । नगरपालिकाले पछिल्लो तीन आर्थिक वर्षमा पुरानो बेरुजुमध्ये एक रुपैयाँ पनि फर्छ्यौट गर्न सकेको छैन । 

महालेखाको तथ्याङ्क अनुसार आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा गोदावरी नगरपालिकाको कुल बेरुजु ४३ करोड ८६ लाख ३१ हजार रुपैयाँ थियो । नियम अनुसार यो रकम घटाउँदै लैजानुपर्नेमा नगरपालिकाले त्यसयताका वर्षहरूमा बेरुजु घटाउन कुनै पहल गरेको छैन । 

आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा पुरानो हिसाब मिलान हुन नसक्दा ५ करोड ४२ लाख ७६ हजार रुपैयाँ थपियो । यस्तै, आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा पनि पुरानो बेरुजु जस्ताको तस्तै रह्यो भने नयाँ ५ करोड ८ लाख ७३ हजार ६१५ रुपैयाँ थपिन पुग्यो । यसरी लगातार थपिँदै जाँदा हाल गोदावरी नगरपालिकाको कुल बेरुजु ५४ करोड ३७ लाख ८० हजार ६१५ रुपैयाँ पुगेको छ । नगरपालिकाले प्रारम्भिक प्रतिक्रियाबाट सल्टिने सामान्य हिसाब मिलाएपनि अध्यावधिक बेरुजु फर्छ्यौटमा चरम उदासीनता देखाएको प्रतिवेदनले औँल्याएको छ ।

घोडाघोडीको अवस्था पनि उस्तै

बेरुजु फर्छ्यौटमा गोदावरीजस्तै कमजोर अवस्था घोडाघोडी नगरपालिकाको पनि देखिएको छ । घोडाघोडीको कुल बेरुजु ५२ करोड ७१ लाख ७० हजार नाघेको छ ।

घोडाघोडीले आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ र २०७९/०८० मा बेरुजु फर्छ्यौट शून्यमा झारेको थियो । आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा भने नाम मात्रको ६२ हजार १६५ रुपैयाँ फर्छ्यौट गरेको देखिन्छ । तर सोही वर्ष ३ करोड १७ लाखभन्दा बढी नयाँ बेरुजु थपिएपछि कुल अंकमा कमी आउन सकेन ।

जिल्लाभर ४ अर्बभन्दा बढीको हिसाब मिलान बाँकी

महालेखा परीक्षकको प्रतिवेदन–२०८२ ले सुदूरपश्चिमका ८८ वटा स्थानीय तहमा आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा मात्रै २ अर्ब ११ करोड ४१ लाख रुपैयाँ बेरुजु थपिएको देखाएको छ । जसमा कैलालीका १३ स्थानीय तहको हिस्सा ठुलो छ ।

कैलाली जिल्लाका सबै पालिकाहरूको हालसम्मको कुल (अध्यावधिक) बेरुजु ४ अर्ब ११ करोड ७ लाख २६ हजार १९६ रुपैयाँ पुगेको छ ।

कुन पालिकाको बेरुजु कति ? 

१. गोदावरी नगरपालिका : ५४ करोड ३७ लाख ८० हजार 
२. घोडाघोडी नगरपालिका : ५२ करोड ७१ लाख ७० हजार
३. लम्कीचुहा नगरपालिका : ५२ करोड ६४ लाख २९ हजार
४. भजनी नगरपालिका : ३७ करोड ३९ लाख ६१ हजार
५. टीकापुर नगरपालिका : ३४ करोड ५१ लाख ५० हजार
६. गौरीगंगा नगरपालिका : ३३ करोड ३६ लाख ३ हजार
७. धनगढी उपमहानगरपालिका : ३० करोड ६८ लाख ५७ हजार
८. जानकी गाउँपालिका : २१ करोड ३० लाख ५५ हजार
९. बर्दगोरिया गाउँपालिका : १८ करोड ४२ लाख ५० हजार
१०. चुरे गाउँपालिका : १६ करोड ७१ लाख ४ हजार
११. जोशीपुर गाउँपालिका : १२ करोड ९७ लाख २३ हजार

गत आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा मात्रै थपिएको नयाँ बेरुजु हेर्दा चुरे गाउँपालिकामा ७ करोड ६ लाख, लम्कीचुहामा ५ करोड ५७ लाख र भजनीमा ४ करोड ७४ लाख रुपैयाँ देखिएको छ । धनगढी उपमहानगरपालिकामा सोही वर्ष ४ करोड ७२ लाख र टीकापुरमा ४ करोड २९ लाख बेरुजु थपिएको छ ।

गाउँपालिकाहरूतर्फ गत वर्ष कैलारीमा ३ करोड ३८ लाख, जानकीमा १ करोड ५५ लाख, बर्दगोरियामा १ करोड ३६ लाख र जोशीपुरमा ९६ लाख रुपैयाँ बेरुजु थपिएको महालेखाको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

जनप्रतिनिधि र कर्मचारीहरूले बेरुजु फर्छ्यौटलाई प्राथमिकतामा नराख्दा स्थानीय सरकारको वित्तीय सुशासनमाथि नै प्रश्नचिन्ह खडा भएको छ ।